VALTHERMOND - Aukje Wolf

Aukje 18 jaar
BRON: Het vervenershuis

1. Trendzetter

Aukje Wolf was een echte Valthermonder. Ze was een alleenstaande vrouw die een grote som geld naliet aan haar buurtgenoten in Valthermond: meer dan een kwart miljoen euro. Er zijn meer mensen die grote bedragen nalaten, maar vaak aan een kerkgenootschap of een stichting. Aukje was met haar keuze een echte trendzetter. Dankzij haar vermogen kon de leefomgeving van de dorpsgenoten, met name voor de jeugd, verbeterd worden.

2. Gezin

Aukje werd geboren op 5 maart 1926 in Valthermond, in het huis van haar grootouders. Ze bleef het enig kind van Willem Wolf (geboren 8 april 1894 in de gemeente Vlagtwedde) en Henderika Niks (geboren 18 januari 1900 in Valthermond), beiden opgegroeid in een groot gezin.

Haar grootvader Kornelis Niks overleed in 1931 en haar grootmoeder Elsiena Niks/Klein in 1936. Het geboortehuis van Aukje staat er nog; daar woonde ze tot haar elfde samen met haar ouders.

Aukje als kind.
BRON: Noorderlingen.

3. School en jeugd

Aukje ging naar school 58 aan het Zuiderdiep, terwijl school 49 dichterbij haar huis lag. Haar ouders wilden niet dat ze daarheen ging, omdat ze vonden dat openbaar onderwijs beter bij haar paste.

Zondags bezocht Aukje altijd de zondagsschool in kerk nummer 11. Leeftijdsgenoten herinneren haar als een aardig en mooi meisje, maar thuis werd ze streng kort gehouden. Ze mocht niet naar feestjes en zodra ze van de MULO in Ter Apel thuiskwam, moest ze direct naar huis. Haar ouders wachtten vaak op haar of reden haar tegemoet.

Aukje’s jeugd werd gekenmerkt door dwang en weinig vrijheid. Liefde was haar nauwelijks gegund. Af en toe had ze een korte romance. Zo ook met een Katholieke jongen uit de buurt, maar haar ouders verboden het contact: “Maak het uit met die jongen, je bereikt er niks mee!” bromde haar vader. Aukje luisterde en na een maand was de verkering voorbij. Daarna zou ze nooit meer een relatie hebben.

Haar verlangen naar plezier, vrijheid en geluk werd continu geremd door haar ouders, die strenge regels hanteerden.

4. Er goed uitzien

Aukje 25 jaar
BRON: Het vervenershuis.

Er waren ook momenten waarop Aukje zichtbaar genoot. Zoals tijdens de feestelijkheden in 1953 bij het 100-jarig bestaan van Valthermond. Tijdens de optocht van praalwagens stond ze samen met haar moeder, in een zelfgemaakte bloemetjesjurk, vrolijk langs de kant te zwaaien.

Aukje was als jonge vrouw zeer modebewust en vond zichzelf er goed uitzien. In 1951 liet ze een foto van zichzelf maken op 25-jarige leeftijd. Deze foto toont een zelfverzekerde, elegante jonge dame met een helderziende blik naar de toekomst. Deze foto werd later gebruikt voor het bronzen beeld van Aukje

 in het park.

In de jaren ’50 kreeg haar vader gezondheidsproblemen en Aukje nam de verzorging op zich, wat haar inspireerde om verpleegster te worden. In 1958 overleed haar vader aan de schildersziekte; dit kwam hard aan, vooral omdat haar moeder steeds meer van haar vroeg.

Haar moeder leefde altijd teruggetrokken, liet niemand binnen en hield het huis spik en span. Zelfs bezoekers in de schuur moesten hun klompen uitdoen.

5. Verpleging

Aukje op haar 39ste verjaardag.
BRON: Noorderlingen.

In 1960 begon Aukje in Assen aan een verpleegstersopleiding, ouder dan haar medeleerlingen, wat bijzonder was in die tijd. Ze werd vaak het middelpunt van plagerijen, maar ging onverstoord haar eigen weg, met één doel: verpleegster worden.

Ze woonde in een zusterflat en ging in haar vrije dagen zoveel mogelijk naar huis om bij haar moeder te zijn. In Assen deed ze haar eindexamen ziekenverpleging en mocht ze zich eindelijk verpleegster noemen. Ze werkte onder andere op de kraamafdeling van het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen.

Begin jaren ’70 stopte Aukje met werken in de gezondheidszorg om voor haar zieke moeder te zorgen. Haar moeder overleed in 1977 aan de gevolgen van de Ziekte van Ménière.

6. Terugtrekking en soberheid

Na het overlijden van haar moeder wilde Aukje haar werk hervatten, maar werd te oud bevonden. Een uitkering bij de sociale dienst werd afgewezen omdat haar eigen vermogen te groot was. Ze leefde voortaan van het nagelaten geld van haar vader, maar maakte er zo min mogelijk gebruik van.

Aukje trok zich steeds verder terug. Ze weigerde hulp, leefde sober en zelfstandig, kookte en verwarmde het huis zelf, en gebruikte een ijzeren handpomp voor water. Haar fiets was haar enige vervoermiddel. Af en toe fietste ze naar Ter Apel om vrijwilligerswerk te doen in het verpleeghuis. Daar voelde ze zich nuttig en even los van haar isolement.

7. Noodzaak en hulp

Aukje omstreeks 1960
BRON: Noorderlingen

Door een noodlottige val met haar fiets moest Aukje hulp accepteren. Ze kreeg thuiszorg en buren hielpen haar zoveel mogelijk, maar op afstand. Ze gaf af en toe een boodschap lijstje over de schutting aan de buurvrouw. Aukje had haar vertrouwen in mensen verloren en werd mensenschuw.

Lichamelijk kreeg ze steeds meer klachten en kon niet meer zelfstandig wonen. In 2002 werd ze opgenomen in een verzorgingstehuis in Emmen.

8. Haar laatste wil

Aukje voelde dat haar leven ten einde liep en liet haar laatste wil vastleggen bij de notaris. Haar nalatenschap moest besteed worden in Valthermond, aan speel- en groenvoorzieningen. Er werd een speciale stichting opgericht om het geld te beheren.

Op 9 juli 2004 overleed Aukje Wolf, 78 jaar oud. Ze werd begraven in Valthermond-Oost naast haar ouders. De drie graven worden voor vijftig jaar onderhouden, zoals Aukje had vastgelegd.

Een groot deel van haar nalatenschap werd besteed aan een natuurpark, waarin ook een bronzen beeld van Aukje staat, een blijvende herinnering aan haar zorg en betrokkenheid bij haar dorp.

Het graf van Aukje naast haar ouders in Valthermond

Aukje samen met haar vader.

👉Op de hoogte blijven van de nieuwste blogs en meer? Volg mij dan op facebook het monument.

🔒Bronnen: Noorderlingen
Het vervenershuis in Valthermond