STADSKANAAL - familiebegraafplaats Uniken


Het pad naar de begraafplaats
1.FAMILIEBEGRAAFPLAATS UNIKEN IN STADSKANAAL

Stadskanaal kent een bijzonder begraafplaats aan de rand van Wildervank.

Het is een particuliere begraafplaats gesticht door Jan Uniken.
Pionier en vervener van het noorden.

Jan legde destijds de begraafplaats aan, voor hem en zijn familie.
Hij is niet als eerst begraven op de begraafplaats, zoals het vaker wel wordt verteld.
De eerste die op dit begraafplaatsje ten ruste is gelegd. Twee jaar voor Jans overlijden
werd het eerste graf gedolven voor zijn achtereefje Ellerus Hermannus van der Tuuk, die twee dagen na zijn geboorte stierf.
De laatste begrafenis op dit serene begraafplaats was in 1964.

Het graf van Ellerus Hermanus van der Tuuk


Rond om de begraafplaats zijn groene smeedijzeren hekken, tenminste, die waren er. Ze zijn inmiddels verdwenen.
De hekken vallen niet op door de ruige natuur op de begraafplaats.

Het begraafplaatsje telt 64 graven en is daarmee de grootste particuliere begraafplaats van Groningen. Vanwege de cultuurhistorische waarde werd de begraafplaats een rijksmonument.



2. Waarom een begraafplaats?Het was een lange tijd de gewoonte om gelovigen in de kerk te begraven. Maar naarmate de kerken voller raakten, was het alleen nog maar  weggelegd voor de rijken, waaronder Jan uniken.
Waarschijnlijk had hij zijn graf bij de kerk wel al bedacht, dicht bi de altaar.
Tijdens de Franse overheersing zijn kerkbegrafenissen al even verboden, maar toen de Fransen in 1813 weer verdwenen, werd die regel direct weer afgeschaft.
Het hygiënische besef groeit echter en in 1829 vaardigt koning Willem I opnieuw het verbod op kerkbegrafenissen uit. Het mocht niet meer.



De nieuwe wetgeving liet Jan Uniken nadenken over zijn laatste rustplaats. Een graf op de gemeentelijke begraafplaats wilde hij niet.
Op een zekere dag raakte hij geïnspireerd over een droge zandrug bij zijn Unikenborg. Het was een mooie plek, een mooie rustplek.
Jan liet daar een particuliere begraafplaats aanleggen, voor hem en zijn familie. De begraafplaats heeft een bijzondere vorm. het is een driehoek en sommigen zeggen dat het een hartvormige begraafplaats is.
Hij wilde hier begraven worden en zijn naaste familieleden kunnen hier een waardige laatste rustplaats krijgen.
Het graf van Jan Uniken.

2.JAN UNIKEN.

26 oktober 1783 werd Jan Uniken geboren in Wildervank.
Op ongeveer 26 jarige leeftijd was Jan 'opzichter der stadsvenen' in dienst van stad Groningen.
Zijn werkterrein was van Bareveld tot Ter Apel.
Hij was ook vervener en hij timmerde aan de weg om ook grootgrondbezitter te worden. 

Hij liet zijn unikenborg bouwen in het toenmalige Wildervank aan het Stadskanaal.
Unikenborg was een boerderij met een prachtige tuin, vijvers en een boscomplex.



Inmiddels is Unikenborg verdwenen, maar de dienstdoende woning staat er nog.

Hij dacht niet alleen maar aan zichzelf, want hij maakte zich sterk voor de ontwikkelingen van de streek, zowel sociaal als economisch.
Hij stimuleerde de oprichting van de eerste school en een Nutsspaarbank.

Jan Uniken is zijn hele leven ongehuwd geweest en stierf op 75 jarige leeftijd.
Hij besloot om zijn broer Egbert aan te stellen tot Erfgenaam.
Toen Jan uniken overleed, had hij circa. 800 hectare grond.
 
Jan Uniken werd geboren in Wildervank en is daar ook gestorven.
Toen der tijd ook begraven, want later werd dat deel van Wildervank aan Stadskanaal aangetrokken.


Jan Uniken was een zoon van de Wildervankster-collector, landeigenaar en veengebruiker Ellerus Uniken en Catharina de Cock.
Jan's gelijknamige grootvader, de koopman; Jan uniken, had zich vanuit Bellingwedde in Wildervank gevestigd en had daar in 1735 een veenplaats verworven.
Jan's grootvader stond aan de wieg van de aanleg van het Stadskanaal in de tweede helft van de 18e eeuw.

Portret van Jan Uniken. Geschilderd door; Berend Wierts Kunst of Wessel Lubbers.
Bron: Wikipedia.



Bronnen: Wikipedia, de verhalen van groningen, stichting dodenakkers. boeken. Op de hoogte blijven van de nieuwste blogs en meer? Volg mij dan op facebook het monument.